
Zaktualizowane: 30 czerwca 2025
Masz mało czasu? Oto najlepszy program antywirusowy na 2025:
- 🥇 TotalAV: Zapewnia doskonałą ochronę bezpieczeństwa w sieci, kontrolę naruszeń danych, ochronę przed phishingiem za pomocą kodów QR, a także VPN i wiele więcej. Jest również objęty 30-dniową gwarancją zwrotu pieniędzy.
IOS firmy Apple nie zezwala aplikacjom zabezpieczającym na wykonywanie „skanowania antywirusowego”, więc iPhone i iPad nie potrzebują tradycyjnej ochrony przed złośliwym oprogramowaniem. Ale to nie znaczy, że urządzenia iOS są odporne na zagrożenia!
Podczas gdy iOS firmy Apple jest zaprojektowany tak, aby był bardzo bezpieczny — każda aplikacja na iOS jest uruchamiana we własnej „piaskownicy”, co zapobiega poważnym uszkodzeniom systemu — urządzenia iOS są nadal narażone na ataki sieciowe, linki phishingowe, aplikacje z nieautoryzowanym dostępem do danych, fałszywe strony internetowe, oprogramowanie reklamowe, kradzież telefonu i inne.
Przetestowałem najlepsze aplikacje antywirusowe i zabezpieczające internet dostępne w App Store. Tylko niektóre chroniły przed wszystkimi powyższymi zagrożeniami. A niektóre chronią ponadto przed wieloma innymi.
Krótkie podsumowanie informacji dotyczących najlepszego oprogramowania antywirusowego w 2025:
- 1.🥇TotalAV — Najlepsza aplikacja zabezpieczająca dla systemu iOS z doskonałymi dodatkowymi narzędziami chroniącymi przed aktywnymi zagrożeniami w 2025.
- 2.🥈 Norton — Kompleksowa ochrona antywirusowa iOS z pamięcią w chmurze i nieograniczoną siecią VPN.
- 3.🥉 McAfee — Doskonała ochrona przed internetem i phishingiem, a także VPN i inne dodatki dostosowane do iOS.
- 4. Avira — Dobry darmowy plan z doskonałą ochroną prywatności oraz szybkim i bezpiecznym VPN.
- 5. Kaspersky — Bogata w funkcje aplikacja zabezpieczająca (z dobrą kontrolą rodzicielską).
🥇1. TotalAV Mobile Security — Intuicyjny + łatwy w obsłudze antywirus dla iPhone’a

TotalAV zapewnia najlepszą ochronę antywirusową w 2025 w intuicyjnej aplikacji bezpieczeństwa dla użytkowników iOS — jest to szczególnie dobry wybór dla początkujących lub nie zaawansowanych technicznie użytkowników szukających prostego, łatwego w użyciu programu antywirusowego na iOS ze wszystkimi niezbędnymi i naprawdę przydatnymi dodatkami.
- Ochrona przed phishingiem.
- VPN (z nieograniczoną ilością danych).
- Śledzenie urządzeń.
- Porządkowanie zdjęć.
- Monitorowanie naruszeń.
Inne funkcje TotalAV są również dobre. W moich testach ochrona przed phishingiem działała imponująco, wychwytując prawie wszystkie witryny phishingowe i dokładnie blokując kilka fałszywych stron iCloud, które próbowałem odwiedzić.
Byłem pod wrażeniem VPN TotalAV, który zapewnił mi zaszyfrowany dostęp do serwerów na całym świecie. Mogłem oglądać filmy w jakości HD na popularnych platformach streamingowych bez zauważalnego spowolnienia połączenia internetowego. VPN TotalAV to najlepsza sieć VPN z pakietem antywirusowym 2025, porównywalna z najlepszymi samodzielnymi sieciami VPN.
Jeśli szukasz prostej aplikacji antywirusowej dla iPhone’a z dobrą siecią VPN, TotalAV Mobile Security chroni Twoje urządzenie przed hakerami i zagrożeniami internetowymi. Możesz również uzyskać od TotalAV ochronę Internetu w pakiecie z Pakiety bezpieczeństwa internetowego TotalAV (poczynając od 19,00 US$ / rok), które obejmują do 6 urządzeń, w tym komputery Mac, PC i Android.
Podsumowanie:
TotalAV to dobra aplikacja zabezpieczająca dla początkujących lub nietechnicznych użytkowników iOS — oferuje elegancki i intuicyjny pulpit nawigacyjny, doskonałą sieć VPN, narzędzia przeciw kradzieżowe, i przydatne dodatki, takie jak ochrona przed phishingiem i porządkowanie miejsca na zdjęcia. Możesz także uzyskać TotalAV Mobile Security w pakiecie z ochroną bezpieczeństwa komputerów PC, Mac i Android w ramach Internetowych pakietów bezpieczeństwa TotalAV, które obejmują do 6 urządzeń i mają 30-dniową gwarancję zwrotu pieniędzy.
Przeczytaj pełną recenzję TotalAV tutaj >
🥈2. Norton Mobile Security — Kompleksowa aplikacja zabezpieczająca iOS 2025

Norton Mobile Security to intuicyjna aplikacja zabezpieczająca dla urządzeń iOS, która ma wszystkie podstawowe funkcje zapewniające bezpieczeństwo urządzenia w Internecie.
Norton ma następujące funkcje bezpieczeństwa iOS:
- Ochrona sieci — wykrywa złośliwe i phishingowe strony w przeglądarkach, aplikacjach, wiadomościach tekstowych i e-mailach.
- Monitorowanie Darknetu — Ciągłe skanowanie Darknetu w poszukiwaniu wycieków lub kradzieży danych osobowych, w tym naruszeń kont internetowych.
- VPN (wirtualna sieć prywatna) — szyfruje ruch podczas przeglądania i ukrywa lokalizację adresu IP.
- Filtrowanie wiadomości SMS pod kątem oszustw — Chroni przed złośliwymi wiadomościami SMS.
- Skaner Wi-Fi — ostrzega, gdy łączysz się z niezabezpieczoną siecią Wi-Fi.
- Bezpieczeństwo urządzenia — powiadamia, gdy system operacyjny jest nieaktualny i wymaga aktualizacji.
- I więcej…
Naprawdę podoba mi się ochrona sieciowa Norton — podczas moich testów wykrył kilka nowszych witryn phishingowych, których nie udało się wykryć ani Safari, ani innym antywirusom na iPhone’a. Funkcja bezpiecznego kalendarza Norton oferuje również ochronę przed podejrzanymi zaproszeniami w kalendarzu iOS, które mogą zawierać linki do stron phishingowych lub linki do innych złośliwych stron internetowych.
Narzędzia Norton do monitorowania Darknetu są jednymi z najlepszych na rynku — korzystając z technologii LifeLock, Norton może nieprzerwanie skanować ciemną sieć w poszukiwaniu Twoich danych osobowych, w tym adresu e-mail, danych konta bankowego, prawdziwego adresu, tagu gracza, prawa jazdy, dokumentów ubezpieczeniowych, a nawet nazwiska panieńskiego matki (powszechnie używanego jako forma weryfikacji tożsamości).
Norton Mobile Security to dobry wybór dla użytkowników szukających narzędzia prostego w użyciu, aplikację zabezpieczającą na iOS w rodzaju zainstaluj i zapomnij, którą mogą przeglądać w języku polskim i używać na maksymalnie 1 urządzeniach z iOS. Jednak użytkownicy posiadający wiele urządzeń (w tym komputery PC, komputery Mac i Android) oraz użytkownicy poszukujący dodatkowych zabezpieczeń powinni sprawdzić Norton 360 Deluxe (49,99 US$ / rok*), który zapewnia obsługę do 5 urządzeń, doskonałą kontrolę rodzicielską i menedżera haseł.
Podsumowanie:
Norton oferuje naprawdę dobrą aplikację zabezpieczającą dla użytkowników iOS — ma ochronę sieci, monitorowanie Darknetu, filtrowanie wiadomości SMS, monitor Wi-Fi i nie tylko. Norton Mobile Security obejmuje 1 iPhone’a lub iPada, ale wszystkie te funkcje są również zawarte w Norton 360 Deluxe, który zapewnia ochronę do 5 urządzeń we wszystkich systemach operacyjnych, VPN, 50 GB pamięci w chmurze i wiele więcej.
Przeczytaj pełną recenzję Norton tutaj >
🥉3. McAfee Security – Doskonała ochrona przed phishingiem dla iPhone’ów i iPadów

McAfee Mobile Security łączy świetną ochronę sieci z przyzwoitą siecią VPN, zapewniając użytkownikom iOS szeroki wybór narzędzi potrzebnych do zachowania bezpieczeństwa w Internecie.
Podczas moich testów McAfee spisał się wyjątkowo dobrze — w przeciwieństwie do wielu konkurentów McAfee nie wyczerpał mojej baterii ani nie spowolnił mojego iPhone’a, ani iPada. Podoba mi się również to, jak łatwo było mi korzystać z McAfee – pulpit nawigacyjny jest bardzo intuicyjny i dostępny w języku polskim, a wszystkie funkcje są łatwo dostępne.
McAfee zawiera:
- Monitor antyphishingowy.
- VPN (z nieograniczoną ilością danych).
- Skaner sieci Wi-Fi.
- Alerty o naruszeniu danych.
W przeciwieństwie do niektórych konkurentów, aplikacja McAfee na iOS nie wyczerpała mojej baterii ani nie spowolniła mojego iPhone ‘a lub iPada, mimo że ochrona sieci była zawsze włączona. Podoba mi się również to, jak łatwo mogłem korzystać z McAfee — aplikacja jest bardzo intuicyjna, a wszystkie funkcje są łatwo dostępne.
Uważam również, że VPN McAfee jest przyzwoity — zapewnia bezpieczeństwo podczas przeglądania Internetu w niezabezpieczonych hotspotach Wi-Fi, ma ścisłą politykę braku logów i działa z większością głównych witryn streamingowych, takich jak Netflix i Amazon Prime.
Jednak niedawno zaktualizowana aplikacja McAfee nie ma teraz funkcji antykradzieżowych, chociaż marki takie jak TotalAV nadal zawierają narzędzia antykradzieżowe. McAfee usunął również bezpieczny magazyn multimediów — funkcję, która sprawiała, że poprzednia wersja była moją ulubioną aplikacją zabezpieczającą dla iOS. Jeśli szukasz bezpiecznego przechowywania multimediów, plany Norton 360 oferują bezpieczne przechowywanie w chmurze.
McAfee Security jest dostępny dla jednego urządzenia w ramach rocznej subskrypcji, ale jeśli chcesz chronić wiele urządzeń, powinieneś rozważyć McAfee Total Protection (zaczynające sie od 39,99 US$ / rok) — oferuje doskonałą ochronę dla maksymalnie 10 urządzeń, włącznie z urządzeniami z systemami Windows, Android i macOS.

Podsumowanie:
McAfee zapewnia świetną aplikację do ochrony iPhone’ów i iPadów przed zagrożeniami internetowymi. Ochrona sieci McAfee jest naprawdę dobra — ochrona przed phishingiem jest lepsza niż większości konkurentów, a VPN jest bezpieczny, szybki i może uzyskać dostęp do popularnych witryn streamingowych. McAfee Mobile Security to doskonały wybór, jeśli chodzi o ochronę jednego iPhone’a lub iPada, podczas gdy plan Total Protection oferuje ochronę wielu urządzeń w bardzo przystępnej cenie rocznej lub dwuletniej subskrypcji.
Przeczytaj pełną recenzję McAfee tutaj >
4. Avira Free Mobile Security dla iOS – najlepszy darmowy antywirus dla iOS

Avira Free Mobile Security dla iOS zawiera dobre bezpłatne funkcje, włącznie z doskonałą ochronę prywatności, które zapewniają ochronę przed naruszeniem Twoich prywatnych danych.
Byłem szczególnie pod wrażeniem unikalnej funkcji Privacy Manager firmy Avira, która wykorzystuje specjalnie zaprojektowany do pobrania „profil iOS”, aby uniemożliwić Apple zapisywanie rozmów Siri na swoich serwerach.
Avira ma również dodatkowe zabezpieczenia iOS, takie jak:
- Zabezpieczenie przed kradzieżą.
- VPN.
- Porządkowanie zdjęć.
- Blokada połączeń.
- Monitor naruszenia (tylko w wersji Pro).
- Ochrona przed phishingiem (tylko w wersji Pro).
Bardzo podoba mi się ochrona przed kradzieżą Aviry — podczas testów mogłem łatwo śledzić lokalizację mojego iPhone’a, wyczyścić dane, zablokować iPhone’a i wywołać naprawdę głośny alarm, a wszystko to z bezpiecznego pulpitu internetowego Aviry,który niestety nie jest dostępny w języku polskim.
Polubiłem też VPN Aviry — to jedna z najszybszych sieci VPN, z których korzystałem, umożliwiająca bezpieczne przeglądanie sieci i przesyłanie strumieniowe wideo bez zauważalnych spadków prędkości. Jednak darmowy plan Aviry obejmuje ograniczoną wersję VPN (100 MB dziennie). Nie miałem też dostępu do wielu popularnych serwisów streamingowych, co bez problemu było możliwe w przypadku TotalAV.
Z drugiej strony Avira Mobile Security Pro dodaje również VPN z nieograniczoną liczbą danych, umożliwiających surfowanie bez limitu z zabezpieczeniami przed phishingiem i monitorowanie wycieków danych, wszystkie funkcje zapewniają dodatkową warstwę bezpieczeństwa w Internecie. Ta aplikacja jest również dostarczana łącznie z najlepszym pakietem zabezpieczeń internetowych firmy Avira, Avira Prime, której ceny rozpoczynają się od 26,99 US$ / rok, który pokrywa do 5 urządzeń we wszystkich systemach operacyjnych).
Podsumowanie:
Avira ma naprawdę dobry darmowy plan dla użytkowników iOS – obejmuje ochronę przed kradzieżą, 100 MB dziennego użycia VPN, filtrowanie połączeń spamowych i narzędzia do czyszczenia urządzeń. Jednak Premium Mobile Security Profirmy Avira jest lepszym wyborem dla większości użytkowników, ponieważ dodaje podstawowe funkcje, takie jak ochrona przed phishingiem, VPN z nieograniczoną ilością danych i automatyczne monitorowanie naruszeń danych. Ten plan jest również dostępny w pakiecie z Avira Prime, który obejmuje do 5 urządzeń i ma 60-dniową gwarancję zwrotu pieniędzy bez ryzyka.
Przeczytaj pełną recenzję Avira tutaj >
5. Kaspersky Security Cloud & VPN — (z doskonałą kontrolą rodzicielską)

Kaspersky Security Cloud & VPN zapewnia szeroką gamę zabezpieczeń dla iOS — od podstawowych takich jak ochrona przed phishingiem, po dodatkowe, takie jak kontrola rodzicielska.
Dostarczany jest z:
- VPN (300 MB/dzienny limit danych).
- Menedżer haseł.
- Nadzór rodzicielski.
- Monitorowanie naruszeń danych.
VPN firmy Kaspersky jest doskonały, zapewniając szyfrowany dostęp do Internetu z serwerami w ponad 25 krajach, a także bardzo dobre prędkości połączenia, co czyni go dobrą opcję dla użytkowników zainteresowanych streamingiem. Jednak każdy plan Kaspersky Security Cloud ma limity danych VPN i musisz zapłacić dodatkowo poza subskrypcją, aby uzyskać dostęp do nieograniczonej ilości danych.
Jestem również wielkim fanem kontroli rodzicielskiej firmy Kaspersky, zwłaszcza ze względu na funkcję geo-fencing, która umożliwia rodzicom otrzymywanie alertów, jeśli ich dzieci opuszczą bezpieczną lokalizację.
Jednak aplikacje Norton i TotalAV’s na iOS oferują więcej funkcji i ogólnie lepszą wartość niż aplikacja Kaspersky.
Kaspersky Security Cloud jest dostępny w ramach rocznej subskrypcji lub jako część jednego z planów premium, której ceny rozpoczynają się od 26,89 US$ / rok, które obejmują 3-10 urządzeń, w tym komputery PC, Mac i Android.
Podsumowanie:
Kaspersky zawiera mnóstwo funkcji bezpieczeństwa w jednej, łatwej w użyciu aplikacji na iOS. VPN i kontrola rodzicielska naprawdę się wyróżniały, ale myślę, że ochrona przed phishingiem mogłaby być lepsza i chciałbym, aby Kaspersky oferował więcej danych VPN z każdym planem. Jeśli korzystasz z jednego urządzenia z systemem iOS, sprawdź Kaspersky Security Cloud lub skorzystaj z ochrony dla maksymalnie 10 urządzeń w jednym z pakietów bezpieczeństwa internetowego premium oferowanych przez firmę Kaspersky.
Przeczytaj pełną recenzję oprogramowania Kaspersky tutaj >
Bonus: Trend Micro Mobile Security — Dobra ochrona iOS przed wyłudzaniem informacji

Trend Micro Mobile Security zapewnia solidną ochronę internetową dla urządzeń z iOS — w tym całkiem niezłą ochronę narzędzi anty phishingowych.
W moich testach aplikacja Trend Micro wykryła tyle samo stron phishingowych, co najlepsi konkurenci, tacy jak McAfee i Norton.
Podoba mi się również skaner Wi-Fi firmy Trend Micro, który skanuje wszystkie urządzenia podłączone do sieci i ostrzega o wszelkich potencjalnych zagrożeniach, w tym atakach typu man-in-the-middle. Aplikacja zawiera również antykradzieżowe funkcje śledzenia urządzeń, które były dość łatwe w konfiguracji i obsłudze.
Kolejną fajną funkcją jest iMessage Protection firmy Trend Micro, która automatycznie umieszcza wszystkie wiadomości iMessage zawierające linki do podejrzanych witryn w folderze śmieci.
Z drugiej strony nie byłem pod wielkim wrażeniem kontroli rodzicielskiej Trend Micro. Zapewnia przyzwoite filtrowanie treści, ale Trend Micro tak naprawdę nie oferuje znaczącej poprawy w stosunku do wbudowanej kontroli rodzicielskiej Apple i nie jest lepsze niż inne programy antywirusowe z kontrolą rodzicielską (włącznie z ochroną rodzicielską Kaspersky).
Trend Micro Mobile Security jest dostępny jako roczna subskrypcja dla jednego urządzenia, ale nie jest to najlepsza wartość w porównaniu do Norton i TotalAV. Ale dla lepszej jakości możesz uzyskać aplikację Trend Micro na iOS w pakiecie z planami premium Maximum Security (49,95 US$ / rok) i z planem Premium Security (54,95 US$ / rok).
Podsumowanie:
Trend Micro zapewnia przyzwoitą ochronę bezpieczeństwa iOS — zarówno ochrona przed phishingiem, jak i skaner Wi-Fi są całkiem dobre. Niestety uważam, że konkurenci tacy jak McAfee i Norton zapewniają lepszy zakres podobnych funkcji za lepszą wartość. Z drugiej strony Najlepsze pakiety zabezpieczeń internetowych Trend Micro nie są złe — i zawierają 30-dniową gwarancję zwrotu pieniędzy.
Przeczytaj pełną recenzję Trend Micro tutaj >
Porównanie najlepszych aplikacji antywirusowych dla iOS
Jak wybrać najlepszy antywirus dla iOS w 2025 roku
Szukając antywirusa na iOS, należy wziąć pod uwagę kilka aspektów, aby mieć pewność, że wybiera się aplikację dopasowaną do swoich potrzeb:- Upewnij się, że aplikacja oferuje skuteczne zabezpieczenia internetowe. Potrzebujesz aplikacji zabezpieczającej na iOS, która oferuje solidną ochronę przed atakami internetowymi, takimi jak złośliwe strony internetowe, wiadomości typu scam, linki phishingowe. Przetestowałem zabezpieczenia internetowe każdego produktu pod kątem ochrony przed najnowszymi zagrożeniami online, aby upewnić się, że mogą zapewnić bezpieczeństwo zarówno danych, jak i urządzenia.
- Wybierz aplikację, która zawiera funkcje ochrony prywatności. Aby chronić Twoje dane, dobra aplikacja zabezpieczająca iOS będzie oferować funkcje prywatności, takie jak monitorowanie uprawnień aplikacji, VPN, a nawet funkcje blokujące Apple przed zapisywaniem żądań Siri. Większość aplikacji na tej liście oferuje pewne ważne funkcje ochrony prywatności.
- Szukaj aplikacji z łatwym w obsłudze interfejsem. Produkty Apple są znane z intuicyjnych interfejsów, więc należy szukać aplikacji antywirusowej, która jest łatwa w użyciu. Wszystkie aplikacje, które znalazły się na tej liście, były dobrze zintegrowane z ekosystemem iOS, nie zajmując zbyt wiele czasu, energii ani żywotności baterii.
- Wybierz aplikację, która oferuje wiele funkcji za dobrą cenę. Nie trzeba wydawać dużo, aby uzyskać przyzwoite zabezpieczenia dla iOS. Porównałem zabezpieczenia każdego produktu z konkurencją, aby móc dokładnie zdecydować, która aplikacja zabezpieczająca internet zapewnia najlepszą ochronę w danej cenie.
Topowe marki, które sobie nie poradziły:
- Lookout. Lookout to całkiem niezła aplikacja zabezpieczająca dla systemu iOS, z zaawansowanymi zabezpieczeniami przed kradzieżą, a także monitorowaniem przed phishingiem i kradzieżą tożsamości. Jednak inne aplikacje z tej listy zapewniają podobną ochronę przy lepszym stosunku jakości do ceny.
- Phone Guardian. Ta aplikacja to bezpłatna sieć VPN, która szyfruje również Twoje zdjęcia i dane osobowe. To dobra bezpłatna aplikacja na iOS, ale nie jest tak bezpieczna ani bogata w funkcje, jak inne produkty z tej listy.
- Webroot. Mobilna aplikacja zabezpieczająca Webroot na iOS jest niezwykle ograniczona. To tylko bezpieczna przeglądarka internetowa, która ochroni Cię przed złośliwymi witrynami, ale niewiele więcej. W tej aplikacji brakuje prawie wszystkich narzędzi ochrony sieci, które sprawiają, że inne aplikacje z tej listy są bardziej przydatne.
często zadawane pytania
Dlaczego nie widzę programu antywirusowego iOS podczas skanowania plików w poszukiwaniu wirusów?
Aplikacje antywirusowe dla systemu iOS nie skanują plików ze względu na model bezpieczeństwa Apple i mechanizm piaskownicy. Każda aplikacja działa w odizolowanym środowisku, uniemożliwiając dostęp do plików systemowych lub danych innych aplikacji. Zamiast tego skupiają się na ochronie sieci, bezpieczeństwie sieci, bezpieczeństwie urządzeń i monitorowaniu działania aplikacji.
Czy muszę płacić za program antywirusowy dla systemu iOS, jeśli jest tak wiele bezpłatnych aplikacji?
Płatne aplikacje oferują lepszą ochronę, choć niektóre darmowe są całkiem niezłe. TotalAV oferuje mój ulubiony bezpłatny plan dla systemu iOS, ale nie ma funkcji antyphishingowej ani VPN z nieograniczonym transferem danych. Aplikacje premium, kosztujące zaledwie kilka dolarów miesięcznie, zapewniają pełny zestaw funkcji bez ograniczonej funkcjonalności lub irytujących reklam.
Czy oprogramowanie antywirusowe nadmiernie obciąża baterię mojego iPhone’a?
Oprogramowanie zabezpieczające iOS wpływa na żywotność baterii w taki sam sposób, jak każda inna aplikacja, która musi być stale uruchomiona w tle. Ale wiele z nich, na przykład TotalAV i Norton, działa przy niskich zasobach i nie powoduje znacznego zużycia baterii.
Czy programy antywirusowe dla systemu iOS zawierają funkcje kontroli rodzicielskiej?
Tak, niektóre tak. Norton i McAfee to dwie marki, które oferują szczególnie dobre funkcje kontroli rodzicielskiej, ulepszające wbudowaną kontrolę rodzicielską Apple.
Chociaż iOS już zapewnia ograniczenia w korzystaniu z aplikacji, a także możliwość blokowania „treści dla dorosłych” w Internecie, funkcje kontroli rodzicielskiej oferowane przez te najlepsze aplikacje antywirusowe zapewniają znacznie lepsze dostosowanie, w tym:
- Filtry treści. Dostosowanie filtrowania treści według dziesiątek kategorii.
- Geo-fencing. Otrzymuj alerty lokalizacji, jeśli urządzenie dziecka opuści zdefiniowany bezpieczny obszar.
- Kontrola użytkowania. Zaplanuj dostęp do aplikacji i urządzenia.
Dzięki tym aplikacjom możesz zapewnić swoim dzieciom bezpieczeństwo w Internecie — możesz chronić je przed drapieżnikami i oszustami, zapewnić im dostęp do treści dostosowanych do wieku, ograniczyć czas korzystania z nich, monitorować ich lokalizację i nie tylko.